Điều hòa trung tâm là gì? Lợi ích khi dùng điều hòa trung tâm

Lựa chọn một hệ thống điều hòa phù hợp với công trình, dự án là điều khiến nhiều người phải suy nghĩ. Điều hòa trung tâm nổi bật lên là sự lựa chọn hàng đầu. Thế nhưng có nên lắp đặt hệ thống điều hòa trung tâm hay không? Chi phí như nào? Cùng tìm hiểu nhé.

1. Điều hòa trung tâm là gì? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động

Điều hòa trung tâm là hệ thống điều hòa không khí công suất lớn, được thiết kế để làm mát hoặc sưởi ấm cho một khu vực rộng lớn hoặc nhiều phòng riêng biệt. Thay vì sử dụng nhiều máy điều hòa cục bộ riêng lẻ, máy lạnh trung tâm chỉ cần sử dụng 1 dàn nóng đơn hoặc 1 tổ dàn nóng duy nhất kết nối cho nhiều dàn lạnh.

Hiện nay, điều hòa trung tâm Daikin có dải công suất đạt 6 – 60HP, trong khi đó các dòng máy lạnh trung tâm của Panasonic hoặc Midea có công suất tối đa đạt 90HP. Nhờ ưu thế về công suất lớn, các hệ thống này cho phép kết nối từ 9 – 64 dàn lạnh đa dạng. 

Về cấu tạo, một hệ thống điều hòa trung tâm thường bao gồm các thành phần chính sau:

• Hệ thống dàn nóng (đơn lẻ hoặc liên kết theo kiểu ghép cục nóng đơn).
• Hệ thống dàn lạnh: dàn lạnh âm trần cassette, dàn lạnh treo tường, dàn lạnh áp trần, dàn lạnh tủ đứng và dàn lạnh âm trần nối ống gió.
• Hệ thống điều khiển: bộ điều khiển trung tâm và điều khiển độc lập.
• Hệ thống ống đồng và dây điều khiển.
• Hệ thống ống gió (đối với VRV và VRF âm trần nối ống gió)
• Các phụ kiện khác: Ống bảo ôn, vật liệu cách nhiệt, giá đỡ…

Về nguyên lý hoạt động, chu trình vận hành của một hệ thống điều hòa trung tâm phụ thuộc chủ yếu vào dàn nóng, dàn lạnh và môi chất. Đây là một quá trình tuần hoàn, khép kín:

– Ở dàn lạnh, có 2 bộ phận quan trọng nhất đó chính là cảm biến nhiệt và board tín hiệu. Cảm biến sẽ nhận biết được nhiệt độ trong phòng và so sánh với nhiệt độ cài đặt. Khi mà có sự chênh lệch giữa hai con số này, board tín hiệu sẽ truyền tín hiệu để hoạt động dàn nóng. Thông qua môi chất và hệ thống trao đổi nhiệt tại dàn lạnh, nhiệt độ sẽ được hấp thu (làm lạnh) hoặc truyền (sưởi). Quạt dàn lạnh sẽ hoạt động để hỗ trợ quá trình này cũng như đưa luồng gió điều hòa đến khắp không gian phòng.

– Dàn nóng sử dụng máy nén để nén môi chất, đưa môi chất qua dàn lạnh và quay lại tạo thành vòng tuần hoàn. Dàn trao đổi nhiệt và quạt giải nhiệt sẽ hỗ trợ quá trình này. Vì điều hòa tạo thành một quá trình khép kín nên về lý thuyết, bạn sẽ không cần phải nạp gas bổ sung sau khi đã lắp đặt và triển khai hoạt động. Trường hợp phải nạp gas bổ sung là do hệ thống bị rò rỉ do quá trình lắp đặt hoặc do trải qua thời gian dài hoạt động hệ thống bị hao mòn.

Tư vấn giải pháp – Thiết kế hệ thống điều hòa trung tâm cho mọi công trình:

Điều hòa tổng cho gia đình

2. Ưu điểm và hạn chế của hệ thống điều hòa trung tâm

Hệ thống điều hòa trung tâm được đánh giá cao về chất lượng và công nghệ hiện đại, đẳng cấp. Tuy nhiên, việc bạn có tận dụng được hết các lợi thế của hệ thống hay không còn tùy thuộc vào từng loại công trình. Đặc biệt, việc cân nhắc các ưu điểm và hạn chế của điều hòa trung tâm sẽ giúp bạn quyết định có nên lắp đặt hệ thống này cho gia đình không. Cùng tìm hiểu ngay sau đây.

2.1. Ưu điểm

Điều hòa trung tâm sở hữu rất nhiều ưu điểm vượt trội so với các dòng sản phẩm khác, đủ để đánh bại tất cả các sản phẩm trong phân khúc điều hòa dành cho công trình, dự án:

• Hệ thống kết nối dài: Tổng chiều dài hệ thống có thể lên tới 1000m, thoải mái đáp ứng cho không gian rộng, từ nhà xưởng, nhà máy đến tòa nhà cao tầng, văn phòng, khách sạn hay biệt thự, căn hộ cao cấp.
• Dải công suất rộng: Hầu hết các hệ thống điều hòa trung tâm hiện nay, đặc biệt là Daikin, Panasonic có dải công suất dàn nóng từ 8-90HP, dàn lạnh công suất từ 7.500BTU đến 47.800BTU. Mức công suất này có thể thoải mái đáp ứng nhu cầu sử dụng của bất kỳ công trình nào, từ các công trình dân dụng như biệt thự, nhà phố cho tới điều hòa khách sạn, trung tâm thương mại, nhà hàng, tiệc cưới…
• Trang bị nhiều công nghệ, tiện ích mới nhất: Máy lạnh trung tâm được trang bị rất nhiều công nghệ tiên tiến, hiện đại như tự động kiểm soát nhiệt độ thông minh, điều khiển thông minh qua thiết bị điện tử, đặt lịch hẹn giờ… Với điều này, dòng sản phẩm điều hòa tổng này mang đến sự thoải mái, tiện nghi nhất khi sử dụng.
• Hoạt động ổn định, độ bền cao: Tuổi thọ của một hệ thống máy lạnh trung tâm cao hơn các sản phẩm khác rất nhiều. Nếu như điều hòa treo tường có tuổi thọ từ 7-10 năm thì cục nóng điều hòa trung tâm có tuổi thọ lên tới 25 năm.
• Tiết kiệm điện năng tiêu thụ vượt trội: Nhờ hệ số hoạt động không đồng thời, điều hòa VRV tiết kiệm điện năng tiêu thụ hơn các dòng sản phẩm khác.
• Tiết kiệm không gian lắp đặt: Với khả năng kết nối chỉ 1 dàn nóng với nhiều dàn lạnh, chiều dài đường ống dài và chênh lệch độ cao lớn, giờ đây bạn không còn phải lo lắng tìm kiếm vị trí lắp đặt cho dàn nóng. Các vị trí lý tưởng như ban công hoặc sân thượng vừa thuận tiện cho quá trình lắp đặt cũng như tiếp cận bảo trì-bảo dưỡng trong quá trình sử dụng.
• Lắp đặt nhanh: Việc lắp đặt trở nên đơn giản hơn nhờ cố định máy, hệ thống ống trục,…. Rồi từ các ống trục sẽ phân chia ra các ống để về các phòng riêng biệt.
• Dễ dàng kiểm soát: Hệ thống máy lạnh trung tâm thường được trang bị một bộ điều khiển trung tâm, có thể kiểm soát tất cả các dàn lạnh. Bên cạnh đó, một số hệ thống điều khiển hiện đại có thể tính toán lượng điện tiêu thụ của các dàn lạnh, từ đó tính ra chi phí điện năng cho từng phòng, khu vực. Đây là tính năng vô cùng quan trọng đối với các công trình dạng tòa nhà văn phòng cho thuê.

3.2. Nhược điểm

Bên cạnh những ưu điểm vượt trội trên, điều hòa tổng VRV cũng có một số nhược điểm đối với một số công trình:

• Không phù hợp với những công trình nhỏ có nhu cầu sử dụng thấp: Một hệ VRV/VRF thông thường có công suất từ 9HP trở lên. Với mức công suất này, điều hòa tổng sẽ đủ khả năng điều hòa nhiệt độ cho không gian có diện tích rộng tới 120m2. Vì vậy, những công trình có diện tích sử dụng điều hòa thấp hơn thì có thể cân nhắc sử dụng hệ điều hòa trung tâm VRV/VRF mini công suất chỉ từ 4HP (kết nối 14 dàn lạnh), điều hòa multi ( kết nối 3-5 dàn lạnh) hoặc điều hòa cục bộ.
• Chi phí bảo trì, bảo dưỡng cao hơn: Hệ thống điều hòa tổng có cấu trúc tương đối phức tạp, yêu cầu thợ bảo dưỡng phải có kinh nghiệm và chuyên môn về máy lạnh trung tâm mới có thể kiểm tra hoặc sửa chữa. Vì là hệ thống khó và số lượng kỹ thuật viên chuyên môn cao cũng giới hạn nên chắc chắn sẽ đòi hỏi chi phí bảo trì – bảo dưỡng cao hơn so với loại điều hòa khác.
• Kém hiệu quả nếu nhu cầu sử dụng thấp: Điều hòa trung tâm hoạt động tốt nhất cho các không gian có nhu cầu sử dụng cao và liên tục, có thể đạt 100% hoặc vượt hơn mức công suất. Nếu tổng công suất thường xuyên sử dụng của dàn lạnh thường xuyên ở mức dưới 50% công suất dàn nóng thì ngược lại sẽ gây lãng phí điện năng và chi phí vô cùng lớn. Hãy cân nhắc điều này nhé.

3. Phân biệt dòng điều hòa VRV và VRF

3.1. Điều hòa trung tâm VRV

Hệ thống điều hòa trung tâm Daikin VRV (Variable Refrigerant Volume) là hệ thống điều hòa không khí sử dụng một dàn nóng duy nhất kết nối với nhiều dàn lạnh. Từ khi ra mắt lần đầu vào năm 1982, VRV đã trở thành lựa chọn phổ biến cho các tòa nhà cao tầng, trung tâm thương mại, khách sạn và các công trình quy mô lớn khác.

Điều hòa trung tâm Daikin VRV hoạt động dựa trên nguyên lý điều chỉnh lưu lượng môi chất lạnh theo từng khu vực, khác với các hệ thống điều hòa truyền thống chỉ hoạt động theo chế độ bật/tắt cố định. Nhờ vậy, VRV giúp duy trì nhiệt độ ổn định, hạn chế lãng phí năng lượng và đáp ứng chính xác nhu cầu làm mát của từng không gian. Ngoài ra, hệ thống này còn mang lại nhiều lợi ích cho người dùng bao gồm:

– Công nghệ tiên tiến độc quyền: VRV là công nghệ điều hòa không khí độc quyền của Daikin, giúp kiểm soát lưu lượng môi chất lạnh tối ưu, điều chỉnh công suất theo tải nhiệt thực tế, nâng cao hiệu suất hoạt động.

– Tiết kiệm năng lượng vượt trội: VRV Daikin sử dụng máy nén biến tần Inverter và công nghệ Heat Recovery giúp tiết kiệm điện năng lên đến 30 – 40% so với hệ thống điều hòa trung tâm thông thường.

– Thiết kế gọn nhẹ, dễ dàng lắp đặt: Dàn nóng điều hòa Daikin VRV có kích thước nhỏ gọn, dễ dàng bố trí trên mái nhà hoặc ban công. Trong khi đó, dàn lạnh có đa dạng mẫu mã như cassette, nối ống gió, treo tường, phù hợp với mọi không gian.

– Vận hành êm ái, bền bỉ: Động cơ quạt DC và máy nén biến tần giúp hệ thống hoạt động ổn định, giảm tiếng ồn đáng kể so với các dòng điều hòa khác.

– Kiểm soát linh hoạt, tiện lợi: Hệ thống có thể kết nối với các bộ điều khiển trung tâm, cho phép quản lý nhiệt độ từng khu vực độc lập, phù hợp với nhu cầu sử dụng của khách sạn, văn phòng, trung tâm thương mại.

– Bảo trì dễ dàng: VRV Daikin có tính năng tự chuẩn đoán lỗi, giúp người dùng nhanh chóng phát hiện và xử lý sự cố, giảm chi phí bảo trì.

Với lợi thế dẫn đầu về công nghệ máy lạnh trung tâm, Daikin đã đăng ký độc quyền thuật ngữ VRV cho các sản phẩm điều hòa trung tâm Daikin. Vì vậy, các thương hiệu điều hòa tổng ra đời sau đều được gọi chung là VRF.

3.2. Điều hòa trung tâm VRF

VRF (Variable Refrigerant Flow) là hệ thống điều hòa trung tâm sử dụng công nghệ điều chỉnh lưu lượng môi chất lạnh tương tự như giải pháp máy lạnh trung tâm Daikin VRV. Hệ thống này cho phép một dàn nóng kết nối với nhiều dàn lạnh, hoạt động độc lập, phù hợp với các tòa nhà lớn, khách sạn, trung tâm thương mại và văn phòng cao cấp. Một số dòng VRF nổi bật hiện nay là hệ thống điều hòa trung tâm Panasonic FSV, điều hòa trung tâm Midea VRF, máy lạnh trung tâm Mitsubishi VRF…

Điều hòa trung tâm VRF và VRV thực chất là cùng một công nghệ điều hòa trung tâm sử dụng nguyên lý điều chỉnh lưu lượng môi chất lạnh. Tuy nhiên, VRV là thuật ngữ do Daikin đăng ký độc quyền, trong khi VRF là thuật ngữ chung được các thương hiệu khác như Mitsubishi Electric, LG, Toshiba, Samsung… sử dụng. Về bản chất, hai hệ thống này có nguyên lý hoạt động tương đương nhau, nhưng mỗi hãng sẽ có công nghệ riêng để tối ưu hóa hiệu suất và tính năng của sản phẩm.

4. Những câu hỏi thường gặp

Điều hòa trung tâm có tốn điện không?

Xem xét một cách công bằng mà nói, điều hòa trung tâm có tốn điện hơn so với các giải pháp điều hòa thông thường. Tuy nhiên, với những không gian đòi hỏi tính thẩm mỹ cao, hoặc bị hạn chế về vị trí lắp đặt như tòa nhà cao tầng thì điều hòa cục bộ là phương án hoàn toàn không khả thi. Vì vậy, điều hòa trung tâm được đánh giá là giải pháp tối ưu nhất hiện nay.

Trên thực tế, mức độ tiêu thụ điện năng của hệ thống máy lạnh trung tâm không chênh lệch quá nhiều so với các hệ thống điều hòa cục bộ nếu được thiết kế và vận hành đúng cách. Thậm chí, nhờ có công nghệ Inverter và khả năng điều chỉnh lưu lượng môi chất lạnh, hệ thống này còn giúp tối ưu hóa hiệu suất, tránh lãng phí điện năng.

Cách tính công suất điều hòa trung tâm

Rất nhiều người khi tìm hiểu qua về hệ thống điều hòa trung tâm xong lại không biết cách tính công suất điều hòa như nào cho hợp lý. Thực ra, cách tính công suất của hệ thống này phụ thuộc vào mức công suất dàn nóng và tổng công suất các dàn lạn. Trước hết, bạn cần tính toán được công suất các dàn lạnh:

• Tính công suất dàn lạnh: Việc tính công suất này vô cùng đơn giản. Nó cũng giống như khi bạn tính công suất với điều hòa cục bộ: Công suất = Diện tích phòng x 650 BTU
• Tính công suất dàn nóng: Sau khi có tổng công suất dàn lạnh ở các phòng thì bạn sẽ có ngay:
  Công suất dàn nóng = Tổng công suất dàn lạnh

Một số người thắc mắc về việc các hãng công bố tỷ lệ kết nối của dàn nóng có thể lên tới 130% có nghĩa là gì? Đó là hệ số tổng công suất dàn lạnh bằng 130% công suất dàn nóng. Hiệu số công suất chênh lệch này cho phép dàn nóng có thể cung cấp khả năng làm lạnh cho không gian lớn hơn tiêu chuẩn mà không phải nâng công suất. Tuy nhiên, việc lựa chọn này cần có sự tư vấn, đánh giá, kiểm tra bởi các chuyên viên, kỹ sư với phần mềm độc quyền của từng hãng.

Điều hòa trung tâm giá bao nhiêu?

Đây chắc chắn là câu hỏi mà nhiều người thắc mắc nhất. Chi phí lắp đặt điều hòa trung tâm sẽ phụ thuộc vào các yếu tố sau:

• Loại dàn nóng: liên quan tới mức công suất, dòng điều hòa tổng 1 chiều hay 2 chiều?
• Loại dàn lạnh: mức công suất cần thiết, số lượng dàn lạnh, model dàn lạnh và lựa chọn kiểu dàn lạnh như là dàn lạnh âm trần cassette, giấu trần nối ống gió, treo tường, áp trần, hoặc loại đặt sàn.
• Độ dài hệ thống kết nối: bao gồm ống đồng, bảo ôn, đường ống nước, dây diện, ống gió (nếu chọn dàn lạnh âm trần nối ống gió), cửa gió, vật tư phụ khác,..

Ba yếu tố trên sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến giá điều hòa trung tâm. Khi đã có các khối lượng cần thiết, bạn mới có được báo giá điều hòa trung tâm tốt nhất, chính xác nhất để lên dự toán cho công trình. Hãy liên hệ trực tiếp đến các đại lý, proshop của hãng để được hỗ trợ tốt nhất về tư vấn, thiết kế và lên dự toán. Hơn nữa, các đơn vị đại lý trực thuộc các hãng điều hòa sẽ thường có mức giá ưu đãi và nguồn hàng chính hãng cho khách hàng.

Hướng dẫn ước tính chi phí lắp đặt điều hòa trung tâm:

Hướng dẫn cách ước tính chi phí lắp đặt hệ thống điều hòa trung tâm VRV/VRF

Có nên lắp điều hòa trung tâm hay không?

Vậy, sau khi tìm hiểu kỹ về các vấn đề liên quan như kỹ thuật, ưu nhược điểm, cách tính công suất hệ thống cũng như chi phí đầu tư điều hòa VRV thì liệu có nên lắp điều hòa trung tâm hay không?

Như chúng tôi chia sẻ ở trên, khi diện tích sử dụng lớn thì bạn có thể cân nhắc lắp đặt điều hòa tổng VRV/VRF. Trong trường hợp diện tích sàn nhỏ (dưới 100m2) thì nên sử dụng các lựa chọn khác như hệ VRV/VRF mini, điều hòa multi hoặc điều hòa cục bộ thương mại để tiết kiệm chi phí đầu tư cũng như tránh lãng phí tài nguyên khi không tận dụng hết công suất của một hệ thống điều hòa trung tâm thông thường.

Các công trình phù hợp nhất với hệ thống máy lạnh trung tâm có thể kể đến như biệt thự, nhà phố, khách sạn, bệnh viện, trường học, hội trường, trung tâm thương mại… Đây đều là những loại hình công trình đòi hỏi tính thẩm mỹ và khả năng làm mát công suất lớn của điều hòa. Bên cạnh đó, với chủng loại dàn lạnh đa dạng, đáp ứng tốt về mặt công suất và thẩm mỹ, điều hòa trung tâm chắc chắn sẽ là sự lựa chọn lý tưởng cho những không gian này.

Nếu bạn còn đang phân vân, thắc mắc muốn được tư vấn và tìm phương án thiết kế điều hòa phù hợp với công trình nhà mình thì vui lòng liên hệ trực tiếp đến hotline: 0941.401.118 để được các kỹ sư Sen Việt hỗ trợ hoàn toàn miễn phí.