Lựa chọn hệ thống điều hòa trung tâm sử dụng loại gas nào là một quyết định quan trọng ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động, chi phí vận hành và tác động môi trường của hệ thống. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các loại gas phổ biến được sử dụng trong điều hòa trung tâm, giúp bạn đưa ra lựa chọn phù hợp cho nhu cầu của mình.
1. Vai trò của gas điều hòa
Gas điều hòa, hay còn gọi là môi chất làm lạnh, đóng vai trò quan trọng trong quá trình vận hành của hệ thống điều hòa không khí. Nó giúp thực hiện việc làm mát bằng cách hấp thụ nhiệt từ không khí trong phòng, trả lại không khí đã qua xử lý làm lạnh và sau đó thải nhiệt hấp thụ ra môi trường bên ngoài. Cụ thể, gas điều hòa hoạt động theo chu trình sau:
– Hấp thụ nhiệt: Gas ở trạng thái lỏng được đưa vào dàn lạnh. Do áp suất trong dàn lạnh thấp nên gas lỏng bắt đầu sôi và bay hơi. Quá trình bay hơi này hấp thụ nhiệt từ không khí, làm cho không khí trở nên mát hơn.
– Nén gas: Gas ở trạng thái hơi được hút vào máy nén, nơi nó bị nén và tăng áp suất. Quá trình nén này làm cho gas nóng lên.
– Thải nhiệt: Gas nóng được đưa vào dàn nóng bên ngoài. Do áp suất cao trong dàn nóng, gas bắt đầu ngưng tụ và chuyển sang trạng thái lỏng. Quá trình ngưng tụ này thải nhiệt ra môi trường bên ngoài.
– Lặp lại chu trình: Gas ở trạng thái lỏng được đưa trở lại dàn bay hơi để lặp lại chu trình làm mát.
2. Điều hòa trung tâm sử dụng loại gas nào?
Kể từ khi có mặt trên thị trường, điều hòa trung tâm có lịch sử gắn liền với 3 loại gas bao gồm R22, R410A và R32. Trước năm 2010, R22 là loại gas được sử dụng phổ biến nhất tuy nhiên hiện nay nó đã bị ngừng sản xuất do các tác động tiêu cực tới môi trường. Gas R410A và R32 là hai thế hệ gas lạnh mới thay thế cho R22 với nhiều ưu điểm cải tiến hơn.
2.1. Gas R22
Gas R22, hay còn gọi là HydroChloroFluoroCarbon (HCFC-22), là một loại khí không màu, không mùi, được sử dụng phổ biến trong các loại máy lạnh, tủ lạnh và hệ thống điều hòa không khí trong nhiều thập kỷ qua. Mặc dù không độc hại, Gas R22 vẫn được xếp vào nhóm có tính chất độc nhẹ khi tiếp xúc trực tiếp với nồng độ cao.
Trước khi các loại gas lạnh an toàn và thân thiện với môi trường hơn ra đời, R22 từng là lựa chọn phổ biến trong các ngành công nghiệp. Nhờ khả năng làm lạnh hiệu quả, R22 được sử dụng rộng rãi để thay thế cho các loại khí như clo trong hệ thống điều hòa trung tâm. Các ưu điểm của gas R22 có thể kể đến như: dễ bảo trì, dễ nạp thêm, giá thành rẻ và mang lại hiệu suất cao.
Mặc dù vậy, gas R22 cũng tiềm ẩn các nguy cơ khi sử dụng. Khí gas khi cháy sẽ gây độc và ngạt thở nếu ở nồng độ cao. Hơn nữa, R22 còn ảnh hưởng đến tầng ozone, dẫn đến một loạt các quy định và điều ước ra đời nhằm hạn chế sản xuất và sử dụng loại gas này. Theo nghị định Kyoto tháng 12/1997, gas R22 chỉ được sử dụng đến năm 2045 và dần được thay thế bằng gas R410A và R32.
2.2. Gas R410A
Gas R410A (tên gọi khác: Puron) là một hỗn hợp màu hồng (pantone 507) của HFC-32 và HFC-125. Kể từ sau khi nghị định Kyoto 1997 có hiệu lực, gas R410A nhanh chóng được phát minh và sử dụng thay thế cho gas R22. Nhìn chung, nó được đánh giá là một trong những chất làm lạnh tối ưu nhất, đủ điều kiện để thay thế hoàn toàn gas R22 trong tương lai.
Theo nghiên cứu, hiệu suất làm lạnh của gas R410A cao hơn 1.6 lần so với Gas R22, tiết kiệm điện năng và thân thiện với môi trường. Tuy giá thành cao hơn Gas R22, Gas R410A được đánh giá cao hơn về hạn chế tác động lên tầng Ozone và tương thích với hầu hết các thiết bị điều hòa hiện đại nhất.
Hiện nay, các dòng máy lạnh Inverter đa số đều sử dụng gas R410A để tối ưu hóa khả năng làm lạnh cũng như tiết kiệm điện. Các thương hiệu đang sử dụng môi chất lạnh này có thể kể đến như Carrier, Daikin, Mitsubishi Electric, Sanyo, LG, Sharp, Panasonic,…
Tuy nhiên, Gas R410A vẫn không thể tránh khỏi một số nhược điểm bao gồm:
– Tạo ra khí độc khi tiếp xúc với lửa: Khi bị rò rỉ ở nhiệt độ cao hoặc tiếp xúc trực tiếp với lửa, Gas R410A có thể sản sinh ra khí độc Phosgene (COCl2), từng được sử dụng trong chiến tranh hóa học vô cùng độc hại. Người dùng hít phải khí này sẽ bị nghẹt thở, nôn mửa, giảm thị lực và thậm chí là tử vong.
– Khó bảo trì: Để bảo trì hoặc thay gas R410A cần rút toàn bộ lượng gas còn dư ra ngoài thay vì chỉ bơm thêm vào như R22.
– Gây ra hiện tượng nóng lên toàn cầu: Mặc dù Gas R410A không gây hại cho tầng ozone như Gas R22, nó lại là một tác nhân đối với tình trạng nóng lên toàn cầu.
Nhìn chung, Gas R410A vẫn là lựa chọn tốt cho hệ thống điều hòa trung tâm nhờ hiệu suất làm lạnh cao và thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, cần lưu ý những nhược điểm và tuân thủ các biện pháp an toàn khi sử dụng để đảm bảo an toàn cho người dùng và bảo vệ môi trường.
2.3. Gas R32
R32 là thành phần tạo nên Gas R410A (50% R32 và 50% R125). Mặc dù là thế hệ thứ 3 có nguồn gốc từ Gas R410A nhưng nguy cơ gây biến đổi khí hậu (GWP – Global Warming Potential) của Gas R32 (675) chỉ bằng ⅓ so với gas G410A (2088).
Thương hiệu Daikin chính là đơn vị đầu tiên phát minh và công bố sáng chế gas R32 ra toàn cầu trong một nỗ lực khuyến khích các công ty khác sử dụng gas R32 như một chất làm lạnh tiêu chuẩn công nghiệp. Điểm nổi bật của Gas R32 bao gồm:
– Thân thiện với môi trường: Gas R32 có đặc tính phi Clo, không tác động tới tầng Ozone và giảm thiểu nguy cơ gây hiệu ứng nhà kính với chỉ số GWP thấp là 675.
– Tiết kiệm năng lượng và tiền điện: Chỉ số GWP thấp đồng nghĩa với máy lạnh sử dụng gas R32 tiêu thụ ít năng lượng và chất làm lạnh hơn.
– Ít chiếm dụng không gian: Nhờ cấu tạo đơn giản, gas R32 chỉ cần dung tích nhỏ hơn trong máy nén so với các loại gas khác giúp thiết bị có thiết kế nhỏ gọn hơn.
– An toàn hơn với sức khỏe con người: Theo tiêu chuẩn ISO 817 về phân loại độc tính, R32 được xếp vào loại A cùng với R22 và R410A. Tuy nhiên, R32 sở hữu giới hạn tiếp xúc cấp tính (Acute Toxicity Exposure Limit) cao nhất và được đánh giá là an toàn nhất trong số 99 chất làm lạnh được liệt kê.
– Khó tạo điều kiện cháy: Mặc dù gas R32 dễ cháy hơn so với R22 và R410A, nhưng rất khó để hội tụ 3 điều kiện cháy (bao gồm nồng độ chất làm lạnh phải nằm giữa giới hạn dễ cháy trên và dưới, hỗn hợp khí phải có vận tốc thấp hơn từ 3-4 tốc độ cháy của nó, nguồn đánh lửa phải đủ lớn).
Loại gas này được xem là gas thế hệ mới cho điều hòa trung tâm. R32 không gây hại cho tầng ozon, có hiệu suất làm lạnh cao, tiết kiệm điện và gây hiệu ứng nhà kính thấp hơn so với R410A. Tuy nhiên, R32 có giá thành cao hơn so với R22 và R410A.
3. Nên chọn hệ điều hòa trung tâm sử dụng loại gas nào?
Việc lựa chọn gas cho hệ thống điều hòa trung tâm cần cân nhắc nhiều yếu tố như nhu cầu sử dụng, chi phí, yếu tố kỹ thuật.
Sau khi tìm hiểu các thông tin về ưu nhược điểm của từng loại gas được sử dụng cho điều hòa trung tâm, bạn đọc có thể phần nào cân nhắc lựa chọn của mình. Gas R32 nổi bật với hiệu suất làm lạnh cao, thân thiện môi trường, an toàn, giá thành không quá chênh lệch với gas R410A nhưng đòi hỏi yêu cầu kỹ thuật khắt khe nhất. Trong khi đó, gas R22 giá rẻ, dễ bảo trì nhưng gây hại môi trường và hiện tại đã bị “khai tử”. Gas R410A cân bằng hiệu quả, giá cả, không tác động tới tầng ozon nhưng tiềm ẩn nguy cơ nóng lên toàn cầu và có thể rò rỉ sinh ra khí độc hại.
Nhìn chung, gas R32 là chất làm lạnh vượt trội nhất hiện nay, mang đến giải pháp không khí tốt nhất cho người dùng cũng như tối thiểu hóa tác động lên môi trường khí quyển. Hai loại gas R410A và R32 vẫn đang được ứng dụng phổ biến trong các sản phẩm điều hòa trung tâm. Người dùng có thể lưu ý một số mẹo sau khi chọn loại gas phù hợp cho điều hòa trung tâm:
– Nên sử dụng gas chính hãng: Gas chính hãng đảm bảo chất lượng và độ an toàn cho hệ thống điều hòa.
– Bảo trì hệ thống điều hòa định kỳ: Việc bảo trì định kỳ giúp phát hiện sớm các rò rỉ gas và khắc phục kịp thời.
– Tuân thủ các quy định về an toàn khi sử dụng gas: Gas điều hòa có thể gây nguy hiểm nếu không được sử dụng đúng cách.
Lựa chọn hệ thống điều hòa trung tâm sử dụng loại gas nào cũng là 1 yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động, chi phí vận hành và tác động đến môi trường. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn thông tin hữu ích để đưa ra lựa chọn phù hợp cho nhu cầu của mình. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến hệ thống điều hòa – thông gió, hãy liên hệ tới hotline của Sen Việt 0941.401.118 để được hỗ trợ sớm nhất.